Oyun; çocuğun çevresinde olup bitenleri öğrenme yöntemidir, çocuğun işidir.
Oyun; çocuğun gerilimden kurtulmasını ve biriktirdiği enerjisini boşaltmasını sağlar. Bu enerjinin boşaltılmaması, çocuğun alıngan ve içe dönük bir yapıya sahip olmasına neden olabilir.
Oyun yoluyla çocuktaki saldırganlık dürtüsü boşaltılır, hayal kırıklıkları azaltılır ve çocuk korkuların yarattığı gerilimden kurtulur. Oyunun tedavi edici özelliği de vardır. Çocuk kendisine izin verilmediği için yapamadığı bir işi oyunlarında yaparak rahatlayabilir. Evin bireylerine olan duygularını oyun yoluyla açığa vurur. Örneğin; kardeşini kıskanan bir çocuk oyununda kardeşi rolündeki bebeği cezalandırabilir. Uzmanlar bu özelliklerinden dolayı oyunu ve oyuncakları sorunun teşhis ve tedavisinde kullanırlar. Sorunun teşhisinde ev, bebek gibi oyuncaklardan, tedavisinde ise hamur, kum, kil, su gibi materyallerden yararlanılabilir. Kum, kil, hamur her türlü yaratıcılığa fırsat verir, ürkek ve sıkılgan çocuğun bazı beceriler edinerek kendini kanıtlamasına, huzursuz çocuğun gerginliğini gidermesine, hareketli çocuğun enerjisini harcamasına imkan sağlar. Su her yaşta çocuğu keyiflendirir, deney yapma olanağı sağlar, utangaç çocuğu uyarır, çekingen çocuğu rahatlatır ve saldırgan çocuğu sakinleştirir.
Anne-babalar çocuğun gelişiminde büyük yeri olan oyun ve oyuncaklara gereken önemi vermelidir, çocuğa oyun için yer, zaman ve fırsat tanımalıdır, oyunlarına saygı göstermeli ve mümkün olduğunca oyunlarına katılmalıdır.
Çocuklarımıza uygun oyuncağı nasıl seçeceğiz?
Bu çok kolay bir iş değildir, çocuğun gelişimini, ilgilerini bilmeli, çocuğu iyi tanımalıyız.Yeni doğan bebeğin en değerli oyuncağı kendi bedenidir. Bebek ellerini açıp kapatarak, başını sallayarak kendi kendine eğlenir.
İlk aylarda hareketli ve ses çıkaran nesneler dikkatini çeker. Yatağın üstüne asılan mobiller gibi…
6.-7. aylardan itibaren oturmaya başlamasıyla bebek plastik küplerden, renkli halkalardan, yumuşak hayvancıklardan hoşlanır.
10-12. aylarda ayağa kalkmaya başlayan bebeğin dikkatini renkli toplar, iç içe geçen kutu ve küpler çeker.
13. aydan itibaren, yürümeye başlayınca ipinden çekerek oynayabileceği hareketli, tekerlekli oyuncakları tercih eder.
15-18 aylık çocuklar üstüne çıkıp oturabileceği oyuncaklardan hoşlanırlar.
İkinci yılın sonuna doğru, oyuncakları iç içe veya üst üste yerleştirmek, bütünü parçalarına ayırmak, parçaları birleştirmek çocuğun en sevdiği oyunlardır. Kova, kazma, kürek, marangoz aletleri, bebekler, arabalar bu yaş çocuğu için ideal oyun gereçleridir.
3-4 yaşlarındaki çocukların en sevdikleri faaliyetler bisiklete binmek, tırmanmak, atlayıp zıplamaktır. Bisiklet, bloklar, küpler bu yaş çocuğu için uygundur.
Ayrıca 2 yaşından itibaren su, kil, kum oyun hamuru gibi materyaller çocuğun yaratıcılığını geliştirmek için yararlıdır.
4-6 yaş çocuğu hareketli faaliyetlerin yanında, boyama, kesme, yapıştırma, puzzle yapma gibi faaliyetlerle de uğraşmaya başlar. Bu dönemin en yaygın oyunları evcilik, doktorculuk gibi oyunlardır.
Okul çağıyla beraber kitap okuma, kalem-kağıt faaliyetleri artar, ancak çocuk yapı ve montaj oyunlarına ilgi duymaya devam eder. Çocuk okula başlayınca oyuncak ve oyun ihtiyacının sona erdiği düşünülmemelidir. Çocuk daha çok uzun bir süre oyundan yararlanacaktır.